Kế hoạch bài dạy Nghệ thuật (Mỹ thuật) 7 - Chủ đề 5, Bài 12: Sáng tạo phù điêu nhóm người - Trường THCS Trần Kim Xuyến

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Nghệ thuật (Mỹ thuật) 7 - Chủ đề 5, Bài 12: Sáng tạo phù điêu nhóm người - Trường THCS Trần Kim Xuyến

1. Ngày Soạn: 19/03/2023 Tiết : 26,27 CHỦ ĐỀ 5: KẾT NỐI NGHỆ THUẬT BÀI 12: SÁNG TẠO PHÙ ĐIÊU NHÓM NGƯỜI I.MỤC TIÊU 1.Kiến thức Sau bài học này, học sinh sẽ: - Hiểu được đặc điểm nghệ thuật phù điêu. - Phát triển được ý tưởng tạo hình qua hình dáng nhân vật. 2.Năng lực * Năng lực chung * Bài học góp phần hình thành và PT năng lực chung (tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo) thông qua việc HS sưu tầm. tranh, ảnh về phù điêu; chuẩn bị đồ dùng, vật liệu để học tập; trao đổi, thảo luận về nội dung, ý tưởng để tạo hình phù điêu nhóm người; cùng bạn thực hành, thảo luận và trưng bày, nhận xét sản phẩm. Biết sử dụng dụng cụ, vật liệu, hoạ phẩm để thực hành tạo sản phẩm. * Năng lực đặc thù khác - Trình bày được đặc điểm của nghệ thuật phù điêu, phát triển được ý tưởng tạo hình qua hình dáng nhân vật. - Thực hành được các dáng người qua nghệ thuật phù điêu. 3.Phẩm chất - Bài học góp phần bồi dưỡng phẩm chất chăm chỉ, nhân ái, trách nhiệm của HS biểu. hiện chủ yếu một số hoạt động sau: - Chăm chỉ: chuẩn bị đồ dùng, dụng cụ học tập đầy đủ.
2. - Trách nhiệm: Biết giữ vệ sinh lớp học như nhặt giấy vụn vào thùng rác, không để hồ dán dính trên bàn, ghế... Biết bảo quản sản phẩm của mình, tôn trọng sản phẩm của bạn bè và người khác tạo ra. - Nhân ái: Biết thể hiện tình yêu thương, quan tâm đến người thân, bạn bè, thầy cô qua sản phẩm. II.THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Đối với giáo viên - Tài liệu SGV Mĩ thuật 7, SGK Mĩ thuật 7, kế hoạch dạy học. - Đồ dùng, thiết bị dạy học: giáo án điện tử, hình mình hoạ. - Vật liệu: giấy, bìa catton, đất nặn, bút, kéo 2. Đối với học sinh - SGK Mĩ thuật 7, Vở thực hành Mĩ thuật 7. - Họa phẩm: màu vẽ, bút, giấy -Vật liệu, đồ dùng: bút chì, kéo, đất nặn III.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG 1.Mục tiêu: HS nhận biết và nêu được khái niệm phù điêu, giới thiệu bài học. 2.Nội dung: GV trình bày vấn đề học sinh trả lời câu hỏi. 3. Sản phẩm học tập: Học sinh lắng nghe và tiếp thu kiến thức. 4.Tổ chức thực hiện: - GV giao nhiệm vụ: GV đưa ra 1 số tác phẩm phù điêu, yêu cầu HS quan sát và trả lời câu hỏi? + Em hiểu thế nào là phù điêu? + Các tác phẩm phù điêu thể hiện những nội dung nào? - Thực hiện nhiệm vụ: quan sát tranh phù điêu, thực hiện nhiệm vụ, ghi kết quả ra giấy. GV quan sát, điều hành. - GV tổ chức báo cáo: GV chọn 1 - 2 HS trả lời câu hỏi, các HS khác nhận xét, bổ sung ý kiến.
3. - GV kết luận: Phù điêu là một loại hình điêu khắc, sử dụng phương pháp đục, khoét, chạm, trổ, gò trên các chất liệu như: Gỗ, đá, kim loại, để đắp nổi hoặc khoét lõm. Phù điêu thể hiện các chủ đề khác nhau đời sống xã hội với nhiều hình ảnh phong phú, sinh động. B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động 1. Khám phá 1. Mục tiêu: Trình bày được cách tạo hình của nhân vật, chất liệu của một số tác phẩm phù điêu, đặc điểm của phù điêu. 2. Nội dung: GV trình bày vấn đề, HS quan sát tranh ảnh, thảo luận và trả lời câu hỏi. 3. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS. 4. Tổ chức hoạt động HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC DỰ KIẾN SẢN PHẨM SINH Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập I. Khám phá -Yêu cầu HS quan sát hình ảnh ở trang 53, 54 - Cách tạo hình của nhân vật trong và cho biết: mỗi hình minh họa + Cách tạo hình của các nhân vật trong mỗi - Chất liệu của các tác phẩm điêu hình mình hoạ? khắc + Chất liệu của các tác phẩm điêu khắc? - Phù điêu la 1 loại hình của điêu (Có thể giao nhiệm vụ cho cá nhân/nhóm HS khắc, sử dụng phương pháp đục, tìm hiểu). khoét, chạm, trổ, gò trên các chất Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập: liệu như gỗ đá, kim loại để đắp - HS quan sát tranh, thực hiện nhiệm vụ. GV nổi hoặc khoét lõm. quan sát, điều hành. - Phù điêu thể hiện các chủ đề Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và khác nhau với nhiều hình ảnh thảo luận. phong phú, sinh động. - GV tổ chức báo cáo: GV chọn 2 - 3 HS hoặc 1 – 2 nhóm HS trả lời câu hỏi, các - HS khác nhận xét, bổ sung. Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm
4. vụ học tập. - GV kết luận: Cách tạo hình trong các hình minh hoạ rất phong phú và đa dạng, thể hiện nội dung chủ đề khác nhau. Hoạt động 2: Sáng tạo a. Mục tiêu: HS trình bày được ý tưởng tạo hình phù điêu nhóm người, nắm được cách tạo hình phù điêu. b. Nội dung: GV trình bày vấn đề, học sinh trả lời câu hỏi. c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của học sinh. d. Tổ chức hoạt động: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC DỰ KIẾN SẢN PHẨM SINH Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập II. Sáng tạo - GV giao nhiệm vụ: HS quan sát các bước 1. Tìm ý tưởng: tìm ý tưởng sáng tạo trang 54 - SGK, trình Bước 1: xác định nội dung chủ đề bày ý tưởng để tạo hình phù điêu nhóm Bước 2: Chọn hình tượng điển người. GV tổ chức Chơi trò chơi: “Ước mơ hình xanh” (Sắp xếp nhóm bố cục) để HS hình Bước 3: Xác định phương pháp dung về dáng người. Phổ biến luật chơi và thực hành cách chơi. - Có thể sử dụng đất sét hoặc bột - Luật chơi: Chia đội: chọn 4 nhóm, mỗi mì hay chất liệu giấy mềm để tạo nhóm 5 bạn. Trong vòng 3 phút các nhóm sắp hình phù điêu xếp các hình ảnh dáng người hoạt động theo chủ đề đã có sẵn để hoàn thành phác thảo cho phù điêu, sau đó các thành viên trong nhóm tạo dáng lại theo đúng chủ đề của nhóm đã chọn. Nhóm nào nhanh nhất, sắp xếp bố cục và tạo dáng đẹp nhất sẽ thắng cuộc. – Cách chơi: Các nhóm bốc thăm chủ đề: 2. Các phương pháp thực hành + Sắp xếp nhóm bố cục hoạt động trồng cây. Cách 1: Mô phỏng dáng người + Sắp xếp nhóm bố cục hoạt động học tập. theo mẫu
5. + Sắp xếp nhóm bố cục hoạt động vui chơi. Cách 2: Tạo hình phù điêu đơn + Sắp xếp nhóm bố cục hoạt động bảo vệ môi giản bằng đất sé trường. Các nhóm về vị trí và nhận đồ dùng để bắt đầu trò chơi. – - Các nhóm nhận xét. Công bố kết quả: trao giải cho nhóm thắng cuộc Bước 2: Học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập -HS thực hiện nhiệm vụ: HS tham gia trò chơi theo hướng dẫn. HS tìm ý tưởng tạo hình phù điêu nhóm người: Xác định nội dung chủ đề; chọn hình tượng điển hình để thể hiện; xác định phương pháp thực hành. GV quan sát, điều hành Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận. - GV tổ chức báo cáo, thảo luận: Tổng kết kết quả trò chơi; chọn 3 - 4 HS trình bày ý tưởng tạo hình phù điêu nhóm người, các nhóm khác nhận xét, bổ sung, chia sẻ các ý kiến của mình. GV cho HS thảo luận, chia sẻ về cách thực hành tạo hình phù điêu với các chất liệu khác nhau. Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập. - GV kết luận: Qua trò chơi HS cũng hình dung rõ hơn về hình dáng nhóm người qua đó HS hoạt động cá nhân/nhóm lựa chọn chủ đề và xác định hình tượng điển hình để thể hiện bức phù điêu. Xác định được phương pháp thực
6. hành để lựa chọn cách vẽ cho hợp lí. - GV hướng dẫn HS tạo hình bức phù điêu nhóm người từ các chất liệu (giấy ăn, đất sét, đất màu, bột thạch cao ). Cho HS quan sát hình và gởi mở câu hỏi để HS tìm ra các bước cách làm. + Cách 1: Mô phỏng dáng người theo mẫu cụ thể Mô phỏng tượng đài bằng giấy bìa. + Bước 1: Phác thảo mô phỏng (Quan sát tổng thể hình tượng và vẽ khái quát, chú ý bố cục). + Bước 2: Vẽ, cắt từng chi tiết và nhân vật. (Sau khi đã có phác thảo em vẽ cắt từng chi tiết và nhân vật sau đó sắp xếp). + Bước 3: Hoàn thiện sản phẩm (sắp xếp các hình ảnh, thêm các hình ảnh phụ để hoàn thiện sản phẩm).
7. + Cách 2: Vẽ mảng màu (Cách vẽ này áp dụng khi sử dụng màu bột, màu goache ) + Bước 1: Tạo hình ghép thành những dáng người. + Bước 2: Tạo khối và chỉnh dáng nhân vật. + Bước 3: Vẽ thêm các chi tiết để làm rõ đặc điểm của nhân vật, hoàn thiện sản phẩm - GV cho HS quan sát thêm một số bức phù điêu và phân tích để HS hiểu thêm về bố cục tranh, cách sử dụng màu sắc, cách tạo hình nhân vật trong tranh. C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: HS tạo hình được bức tranh phù điêu nhóm người; HS trưng bày, giới thiệu, nhận xét, đánh giá được sản phẩm của mình, của bạn. b. Nội dung: GV hướng dẫn, học sinh thực hành dưới sự hướng dẫn của giáo viên. c. Sản phẩm: SPMT của học sinh d. Tổ chức hoạt động: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC DỰ KIẾN SẢN PHẨM SINH Bước 1: Giáo viên chuyển giao nhiệm vụ học tập: - Em hãy tạo hình phù điêu dáng người theo ý tưởng của mình hoặc của nhóm. Yêu cầu: Tạo hình dáng ít nhất hai nhân vật; Thực hành bố cục bức phù điêu có chủ đề. HS sáng tạo trên giấy A4 hoặc làm trong vở thực hành. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ: - Sản phẩm thực hiện cá nhân/nhóm, GV quan sát, hỗ trợ, hướng dẫn HS. Bước 3: GV tổ chức báo cáo, thảo luận, kết
8. luận: – - GV yêu cầu HS thông báo mức độ hoàn thành sản phẩm của HS tại chỗ. – - GV hướng dẫn HS trưng bày sản phẩm. Gợi ý HS chia sẻ về sản phẩm về: + Cách thực hiện sản phẩm của em hoặc nhóm em. + Cảm nghĩ của em về tác phẩm mình yêu thích. + Nêu đặc trưng và ý nghĩa các nhân vật trong bức phù điêu của em hoặc nhóm em. + Em hãy chia sẻ ý nghĩa thông điệp qua sản phẩm. GV cho 5 - 6 HS chia sẻ về sản phẩm GV hướng dẫn HS khác cùng thảo luận, nhận xét, đánh giá sản phẩm tranh vẽ của lớp. Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập - Nhận xét, đánh giá sản phẩm và phần chia sẻ của HS. Giáo dục HS tình yêu thương, quan tâm mọi người. Hoạt động 3: Thảo luận 1. Mục tiêu: Thông qua hoạt động hcoj sinh trưng bày sản phẩm và chia sẻ 2. Nội dung: GV trình bày vấn đề, HS trưng bày sp và chia sẻ. 3. Sản phẩm học tập: Phần trình bày và trả lời của học sinh. 4. Tổ chức hoạt động. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC DỰ KIẾN SẢN PHẨM SINH Bước 1: Giáo viên chuyển giao nhiệm vụ III. Thảo luận học tập: - Trình bày và chia sẻ về sản
9. - GV yêu cầu học sinh trưng bày sản phẩm và phẩm chia sẻ với các bạn - HD học sinh cách trình bày + Cách thực hiện sản phẩm +Nêu cảm nghĩ + Nêu đặc trưng và ý nghĩa của các nhân vật trong bức phù điêu của em Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ: - HS trưng bày sản phẩm và chia sẻ Bước 3: GV tổ chức báo cáo, thảo luận, kết luận: - Đại diện học sinh trả lời, học sinh khác nhận xét Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập - Nhận xét, đánh giá sản phẩm và phần chia sẻ của HS. D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG a. Mục tiêu: HS vận dụng được kiến thức, sản phẩm của bài học vào cuộc sống. b. Nội dung: GV hướng dẫn, học sinh thực hành dưới sự hướng dẫn của giáo viên. c. Sản phẩm: SPMT của học sinh d. Tổ chức thực hiện HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC DỰ KIẾN SẢN PHẨM SINH Bước 1: Giáo viên chuyển giao nhiệm vụ - Ngày nay, phù điêu được ứng học tập: dụng rộng rãi trong cuộc sống đời - GV giao nhiệm vụ: Gợi ý để HS chia sẻ vận thường, có mặt trong không gian dụng: Qua bài học, em có thể vận dụng kiến sống của mỗi gia đình. thức tranh phù điêu để sáng tạo thêm những - Kết hợp sản phẩm của các bạn để sản phẩm nào? Sản phẩm tranh phù điêu xây dựng một bức phù điêu (Theo nhóm người có thể được sử dụng như thế nào nhóm)
10. trong cuộc sống? Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ: – HS thực hiện nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi gợi ý; GV quan sát, điều hành. Bước 3: GV tổ chức báo cáo, thảo luận, kết luận: - GV tổ chức báo cáo: GV cho 1 – 2 HS trình bày, các HS khác bổ sung. GV nhận xét, kết luận: Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập - HS có thể sử dụng các sản phẩm phù điêu để sáng tạo các sản phẩm nghệ thuật, cho các dự án nghệ thuật. * Phù điêu Chúa Kito ban phước cho Otto Đại đế Trong Kitô giáo, nhà thờ - hay nhà thánh, thánh đường hay giáo đường - là nơi người Kitô hữu cử hành các nghi lễ thờ phượng Thiên Chúa. Riêng từ “thánh đường” có hai nghĩa: nghĩa rộng là nhà thờ cũng có thể gồm một số hạng mục khác, nghĩa hẹp là tòa nhà nơi giáo dân vào hành lễ, có khi được gọi là chính điện. Nhiều nhà thờ có hình ảnh, phù điêu Chúa Kito ban phước cho Otto Đại đế. Đây là một nghi lễ trong giáo hội công giáo. Chúa được bố cục ở giữa bức phù điêu. Tư thế các nhân vật nghiêm trang với phong cách tả thực cùng nhiều chi tiết nhân vật. Các nhân vật lớp trước che khuất nhân vật lớp sau. Đây là một cách tạo hình rút ngắn chiều sâu của khối. * Phù điêu Thủy chiến Tonlé Sap Đây là một biến cố ngắn diễn ra trong năm 1177, được kí ức hóa ở di tích Angkor Wat và nhiều văn bia Champa. Sự kiện này tuy chỉ gây tác động xấu nhất thời cho nền văn hóa Angkor nhưng khơi mào cho giai đoạn lụi tàn của nó. Bức phù điêu được chạm nổi trên đá, tả những cuộc đấu tranh, đánh dấu một giai đoạn Campuchia rơi vào tình trạng rối ren, loạn lạc. Đại thủy chiến kinh hoàng trên sóng
11. nước Tonlé Sap là nguồn cảm hứng vô tận cho những tác phẩm điêu khắc ở Angkor Wat và Angkor Thom. Phù điêu có lối bố cục ước lệ về không gian. Khối của nhân vật được rút ngắn tối đa, chỉ gợi không gian lớp sau rất nông. Các chi tiết được thể hiện mang tính trang trí và khái quát. Các nhân vật theo cùng một tư thế và cùng hướng về phía trước. Những người chèo thuyền được bố trí quay mặt phía sau làm cho bố cục có nhịp điệu chuyển động đẹp. * Phù điêu Đánh cờ Đình Ngọc Canh, được biết đến với nghệ thuật trạm khắc gỗ độc đáo đời Nguyễn, bức chạm nổi tiếng nhất là “Đánh cờ” hiện trưng bày ở bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Ở tác phẩm này ta thấy lối tạo hình đặc biệt giống với tư duy tạo hình của thiếu nhi. Bố cục nhân vật theo phong cách ước lệ, không có luật phối cảnh nhưng vẫn hết sức chặt chẽ, vững chắc. Tư thế các nhân vật và khuôn mặt đều hướng ra phía trước mà không nhìn vào bàn cờ. Đây là kiểu bố cục tạo hình dân gian đặc trưng. Các khối hình nhân vật được tạo căng tròn và sau nên cho cmar giác hình nổi cao. Dù vậy khooiscungx đã được rút ngắn khác so với thực tế. * Phù điêu (thế kỉ VIII - IX), đền Borobudur (Ba La Phù đồ), Indonesia (In- đô-nê-xi-a) Borobudur là một kỳ quan Phật giáo tinh xảo và lớn nhất thế giới, xây dựng vào thế kỷ thứ VIII, tọa lạc cách 42 km về phía Bắc thành phố Yogyakarta, trung tâm của đảo Java, quốc gia Indonesia, và đã được UNESCO xếp vào di sản thế giới vào năm 1991. Đền Borobodur là nơi có tập hợp phù điêu chạm khắc lớn nhất và đầy đủ nhất trên thế giới. Phong cách tạo hình của phù điêu mang nét đặc trưng với các nhân vật được diễn tả khối tròn, đôi chỗ nổi hẳn ra ngoài bề mặt của phù điêu. Các lớp nhân vật khá rõ nên tạo ra hiệu quả không gian chiều sâu mạnh.