Kế hoạch bài dạy Khoa học tự nhiên 6 - Tiết 43+44, Bài 5: Đa dạng nấm - Năm học 2022-2023 - Trường THCS Trần Kim Xuyến

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Khoa học tự nhiên 6 - Tiết 43+44, Bài 5: Đa dạng nấm - Năm học 2022-2023 - Trường THCS Trần Kim Xuyến

1. Ngày 11/2/2023 CHỦ ĐỀ 8. ĐA DẠNG THẾ GIỚI SỐNG BÀI 18. ĐA DẠNG NẤM( tiết 43,44) I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Sau khi học xong bài này học sinh: - Nhận biết được một số đại diện nấm thông qua quan sát hình ảnh, mẫu vật (nấm đơn bào, đa bào. Một số đại diện phổ biến: nấm đảm, nấm túi,...). - Dựa vào hình thái, trình bày được sự đa dạng của nấm. - Trình bày được vai trò của nấm trong tự nhiên và trong cuộc sống (nấm được trồnglàm thức ăn, dùng làm thuốc,...). - Nêu được một số bệnh do nấm gây ra. Trình bày được cách phòng và chống bệnh do nấm gây ra. - Vận dụng được hiểu biết về nấm để giải thích một số hiện tượng trong đời sống như kĩ thuật trồng nấm, nấm ăn được, nấm độc,... - Thông qua thực hành, quan sát và vẽ được hình nấm (quan sát bằng mắt thường hoặc kính lúp). 2. Năng lực - Năng lực chung: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. - Năng lực KHTN: Hình thành, phát triển biểu hiện của các năng lực: + Nhận biết và nêu được tên các sự vật, hiện tượng, khái niệm, quy luật, quá trình tự nhiên. + So sánh, phân loại, lựa chọn được các sự vật, hiện tượng, quá trình tự nhiên theo các tiêu chí khác nhau. 3. Phẩm chất: Hình thành và phát triển phẩm chất trung thực. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. GV: hình ảnh liên quan, sơ đồ nguyên sinh vật, sơ đồ vòng đời trùng roi, trùng kiết lị, dụng cụ thí nghiệm. 2. HS: Sgk, vở ghi chép. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU) Tổ chức thực hiện: - GV yêu cầu học sinh quan sát hình 18.1 SGK và trả lời hai câu hỏi: (1) Hãy kể tên từng loại nấm trong hình 18.1.
2. (2) Vì sao nấm không thuộc về giới Thực vật hay giới Động vật? - HS nêu tên các loại nấm có trong hình: + Tên các loại nấm trong hình: nấm linh chi, nấm kim châm, nấm hương, nấm sò. + Nấm không thuộc giới thực vật vì nấm không chứa diệp lục, không có khả năng quang hợp để tổng hợp chất hữu cơ. Nấm không thuộc giới Động vật vì nấm không có khả năng di chuyển. - Từ đó GV đặt câu hỏi: Các loài quan sát được dưới kính hiển vi thuộc những nhóm sinh vật nào? Tên gọi từng sinh vật là gì? Vai trò của các loài đó trong tự nhiên là gì? - GV nhận xét, dẫn dắt HS vào nội dung bài học mới. B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động 1: Cách nhận biết nấm HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ I. Sự đa dạng của nấm - GV sử dụng kĩ thuật “khăn trải bàn”, yêu 1. Nhận biết nấm cầu HS làm việc cá nhân, sau đó thảo luận - Nấm thường nhỏ, thân mềm, theo nhóm bốn HS. thường có mũ hình chóp hoặc - GV yêu cầu HS đọc thông tin trang 103, tủa dài. quan sát hình 18.2 và 18.3 SGK, trả lời các - Nấm là sinh vật dị dưỡng, thức câu hỏi: ăn của chúng là các chất hữu cơ ? Hãy nêu các đặc đểm để nhận biết nấm. có trong môi trường. ? Nấm có cách dinh dưỡng như thế nào? - Nấm sống cộng sinh hoặc kí ? Mô tả cấu tạo của một cây nấm mà em biết. sinh trên cơ thể thực vật, động Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ vật, con người hoặc sống trên - HS tiếp nhận nhiệm vụ, suy nghĩ tìm ra câu đất ẩm, rơm rạ, thân cây gỗ trả lời. mục Bước 3: Báo cáo, thảo luận - Cấu tạo của cây nấm gồm: - Đại diện một số nhóm trình bày kết quả làm + Mũ nấm việc trước lớp. + Thân nấm - Các HS khác nhận xét, đặt câu hỏi, bổ sung + Sợi nấm câu trả lời. Bước 4: Kết luận, nhận định - GV yêu cầu HS đánh giá lẫn nhau về các
3. sản phâm hoạt động nhóm và chốt kiến thức về nhận biết nấm. - GV yêu cầu HS quan sát một mẫu vật nấm và chọn một mẫu để vẽ hình nấm vào vở. Hoạt động 2: Tìm hiểu sự đa dạng nấm HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 2. Sự đa dạng của nấm - GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm 2 - Nấm được phân chia thành các bàn. nhóm khác nhau: nấm túi, nấm đảm, - HS được phân chia một số mẫu vật nấm tiếp hợp. nấm hoặc các tranh ảnh về các loài - Ví dụ về các nhóm nấm và đặc nấm. điểm: - GV yêu cầu HS thảo luận và thực hiện Các Đặc điểm Ví dụ các nhiệm vụ sau: loại + Phân chia nấm thành các nhóm khác nấm nhau, tham khảo cách phân đọc thông Nấm túi Thể quả Nấm bụng tin trong SGK. Giải thích tại sao lại có dạng dê, nấm cục, phân chia như vậy. túi nấm men + Lập bảng để phân biệt các nhóm nấm, Nấm Thể quả Nấm hương, lấy thêm các ví dụ về các loại nấm mà đảm có dạng nấm rơm, em biết và chia các nấm đó vào các hình mũ nấm đùi gà, nhóm cho phù hợp. + Nêu sự đa dạng của nấm Nấm Sợi nấm Nấm mốc Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ tiếp hợp phân trên các loại - HS hình thành nhóm, phân công nhánh bánh mì, hoa nhiệm vụ, quan sát hình ảnh, trả lời câu quả hỏi. - Nấm có thể đơn bào hoặc đa bào, - GV quan sát, hướng dẫn HS hoàn nấm đa dạng về hình thái, cấu tạo và thành nhiệm vụ. về cách dinh dưỡng. Bước 3: Báo cáo, thảo luận - GV áp dụng kĩ thuật phòng tranh yêu cầu các nhóm treo sản phẩm lên bảng. - GV gọi đại diện từng nhóm trình bày kết quả thực hiện của nhóm mình.
4. Bước 4: Kết luận, nhận định - GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức, chuyển sang nội dung mới. Hoạt động 3: Tìm hiểu vai trò và tác hại của nấm HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ II. Vai trò và tác hại của nấm - GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm: * Vai trò: sử dụng kĩ thuật “khăn trải bàn”. + Phân hủy xác động vật, thực vật - HS đọc mục vai trò và tác hại của nấm làm sạch môi trường trong SGK và trả lời câu hỏi: + Làm thức ăn bổ dưỡng cho con ? Nêu lợi ích của nấm. Lấy các ví dụ người minh hoạ cho các lợi ích đó. + Dùng làm dược liệu chữa bệnh. ? Nêu tác hại của nấm. Lấy ví dụ minh *Tác hại: hoạ cho những tác hại này. + Gây bệnh cho động vật, thực vật Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ + Gây bệnh ngoài da ở người. - HS hình thành nhóm, phân công + Một số nấm độc khi ăn vào gây ngộ nhiệm vụ, quan sát hình ảnh, trả lời câu độc, có thể dẫn tới tử vong. hỏi. - GV quan sát, hướng dẫn HS hoàn thành nhiệm vụ. Bước 3: Báo cáo, thảo luận - Đại diện một số nhóm trình bày kết quả làm việc trước lớp. - Các HS khác nhận xét, đặt câu hỏi, bổ sung câu trả lời. Bước 4: Kết luận, nhận định - GV nhận xét, đánh giá, kết luận: Nấm có vai trò quan trọng đối với con người và đối với tự nhiên. Tuy nhiên, một số loài nấm có hại, khi hái nấm và sử dụng nấm để ăn cần chú ý kiểm tra kĩ thuật trước khi nấu ăn. C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS
5. NV1 1. Giải thích hiện tượng - GV yêu cầu HS trả lời các câu hỏi: - Các loại nấm hoại sinh có vai trò ? Vì sao nói nấm có vai trò quan trọng quan trọng trong chu trình hoàn vật trong việc làm sạch môi trường sống chất và năng lượng trong tự nhiên - trên Trái Đất? phân hóa các phế thải trong nông ? Em cần làm gì để phòng tránh các nghiệp và công nghiệp làm ô nhiễm bệnh ở da do nấm gây nên? môi trường => sử dụng hệ men của ? Em hãy kể tên một bệnh do nấm gây các loài nấm hoại sinh chuyển thành ra và nêu cách phòng, chữa bệnh đó. phân bón hữu cơ làm tăng độ phì ? Vì sao bánh mì, hoa quả để lâu ngày ở nhiêu của đất. nhiệt độ phòng dễ bị hỏng? - Tránh các bệnh ngoài da cần vệ sinh NV2 cơ thể, quần áo và môi trường sống - GV yêu cầu HS đọc sgk trang 105, sạch sẽ. nêu chuẩn bị và trình bày các bước - Một số bệnh do nấm gây ra: lang trồng nấm. ben, hắc lào - GV hướng dẫn và giải thích lại mỗi 2. Kĩ thuật trồng nấm bước, khuyến khích HS về thực hành (HS đọc tham khảo ở sgk và thực hiện trồng nấm tại nhà. trình tự các bước) D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG - GV yêu cầu HS đọc mục tìm hiểu thêm ở sgk,tìm hiểu thêm các thông tin trên internet, truyền hình,... - Từ thông tin tìm kiếm được, các nhóm thiết kế thành tập san có các bài viết, hình ảnh về nấm độc. Viết đoạn văn thông tin về các loại nấm độc, cách phòng tránh và biện pháp cấp cứu khi ăn phải nấm độc. - Đại diện các nhóm đứng dậy trình bày sản phẩm của nhóm. - GV nhận xét, đánh giá quá tiết học của HS. Ngày 11/2/2023 TiÕt 42 luyÖn tËp Ch•¬ng 3 Phi kim - s¬ l•îc b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn c¸c NTHH A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: Giúp häc sinh hÖ thèng ho¸ l¹i c¸c kiÕn thøc ®· häc trong ch•¬ng nh•:
6. + TÝnh chÊt của phi kim, tÝnh chÊt của Cl, C, Si, CO, CO2, H2CO3, muèi cacbonat. + CÊu t¹o b¶ng HTTH vµ sù biÕn ®æi tuÇn hoµn tÝnh chÊt cña c¸c nguyªn tè trong chu kú, nhãm vµ ý nghÜa cña b¶ng tuÇn hoµn. 2. KÜ n¨ng: Biết chọn chÊt thÝch hîp lËp s¬ ®å d·y chuyÓn ho¸ và hoàn thành PTHH. - BiÕt vËn dông b¶ng tuÇn hoµn, vËn dông sù biÕn ®æi tÝnh chÊt trong chu kú, nhãm ®èi víi tõng nguyªn tè cô thÓ, so s¸nh tÝnh chÊt kim lo¹i, phi kim. B. Ho¹t ®éng d¹y häc 1. Ổn định lớp 2. Bài mới: HOẠT ĐÔNG 1: I. kiÕn thøc cÇn nhí 1. TÝnh chÊt ho¸ häc cña phi kim BT1: Cho các chất SO2, H2SO4, SO3, - Thảo luận nhóm hoàn thành BT1 H2S, FeS, S. Lập sơ đồ chuyển đổi để H2S  S SO2 SO3 H2SO4 thể hiện t/c của phi kim ? Qua BT1 nêu sơ đồ chuyển đổi biểu FeS diễn t/c hóa học của phi kim - Sơ đồ 1 ( sgk trang 102 ) 2. T/c ho¸ häc cña mét sè phi kim cô thÓ - HS: LËp vµ viÕt ph•¬ng tr×nh ph¶n a) TÝnh chÊt ho¸ häc cña clo. øng. BT2: ( bài 3/ 103): Dùa vµo tÝnh chÊt N•íc clo ho¸ häc cña clo hoµn thµnh s¬ ®å ph¶n øng vµ viÕt ph•¬ng tr×nh ho¸ häc. + ? + ? HCl Cl2 N•íc giaven + ? b) T/c ho¸ häc cña C vµ hîp chÊt Muèi clorua cña C HS : §iÒn vµ viÕt ph•¬ng tr×nh ph¶n BT3: ( bài 3/ 103): øng. C  ? CO CaCO - GV yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng sau 2 3 (2) (5) (7) + ? ViÕt ph•¬ng tr×nh ph¶n øng. ? (1) + ? (3) CO (4) (6) + ? 3. B¶ng tuÇn hoµn c¸c ngtố ho¸ häc 2 ? Bảng tuần hoàn cấu tạo như thế nào (8) + ? CO Na2CO3 ? Sự biến thiên tính chất của các nguyên tố thể hiện như thế nào - Ô nguyên tố: Số hiệu, tên ngtố, ? Ý nghĩa của bảng hệ thống tuần hoàn KHHH, nguyên tử khối các nguyên tố hóa học - Chu kỳ: tính kloại giảm, tính pkim tăng
7. - Nhóm: tính kloại tăng, tính phi kim giảm - Ý nghĩa: biết vị trí => cấu tạo, tính chất Biết cấu tạo => vị trí, tính chất HOẠT ĐÔNG 2: luyÖn tËp Số 4: A ở ô số 11, điện tích hạt nhân - Học sinh làm bài tập 4 trang 103 11+, số e là 11, thuộc chu kỳ 3, nhóm I => là Na, có 1 lớp e ngoài cùng, Na là - Gọi 1 hs lên bảng trình bày kim loại Li, Mg < Na < K Số 5: a) §Æt c«ng thøc oxit s¾t lµ FexOy to FexOy + y CO  x Fe + y CO2 - Bài số 5: giáo viên và học sinh cùng Số mol Fe: 22,4 / 56 = 0,4 mol làm Số mol FexOy: 0,4 / x ? Số mol Fe Ta có: ( 56x + 16y) . 0,4/ x = 32 ? Số mol FexOy => x : y = 2 : 3 => CT oxit s¾t lµ: Hoặc n Fe = 22,4 / 56 = 0,4 Fe2O3 n O = 32 – 22,4 / 16 = 0,6 b) CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + n Fe : n O = 0,4 : 0,6 = 2 : 3 H2O n CO2 = 0,4 . 3 / 2 = 0,6 mol n CaCO3 = 0,6 mol => m CaCO3 = 60g 3. Củng cố: 4. Dặn dò: Về nhà làm lại các bài tập ---------------- Ngày 12/2/2023 TiÕt 43 Thùc hµnh : tÝnh chÊt ho¸ häc cña phi kim Vµ hîp chÊt cña chóng A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Kh¾c s©u kiÕn thøc vÒ phi kim, tÝnh chÊt ho¸ häc ®Æc tr•ng cña muèi cacbonat, muèi clorua. 2. KÜ n¨ng - TiÕp tôc rÌn kÜ n¨ng thùc hµnh hóa học, gi¶i bµi tËp thùc nghiệm hóa học. - RÌn luyÖn ý thøc nghiªm tóc, cÈn thËn trong häc tËp, trong thùc hµnh ho¸ häc. B. ChuÈn bÞ
8. + Dông cô : Gi¸ èng nghiÖm, èng nghiÖm, butet, kÑp gç, ®Ìn cån, kiÒng, èng dÉn khÝ. + Ho¸ chÊt : NaHCO3, dd Na2CO3, dd HCl, dd Ca(OH)2, dd NaCl, H2O, CuO, C. C. Ho¹t ®éng d¹y häc 1. Ổn định lớp 2. Bài mới: HOẠT ĐÔNG 1: kiÓm tra kiÕn thøc cã liªn quan bµi thùc hµnh ? Nªu tÝnh chÊt cña cabon. ? Nªu tÝnh ch©t vµ lÊy vÝ dô minh ho¹ sù ph©n huû cña muèi hi®ro cacbonat. ? TÝnh tan vµ tÝnh chÊt t¸c dông cña muèi cacbonat víi axit ? lÊyo vÝ dô.  t HOẠT ĐÔNG 2: tiÕn hµnh thÝ nghiÖm 1. ThÝ nghiÖm 1 1. ThÝ nghiÖm 1 Cac bon khö CuO ë nhiÖt ®é cao Cac bon khö CuO ë nhiÖt ®é cao - LÊy 1 th×a nhá hçn hîp CuO vµ C ( 3 - HS l¾p dông cô như hình 3.9 trang : 1 ) cho vµo èng nghiÖm 83, tiÕn hµnh thÝ nghiÖm dưới sự - L¾p đặt thí nghiệm như hình vẽ 3.9 hướng dẫn của giáo viên trang 83 ( sgk ) - Dïng ®Ìn cån h¬ nãng ®Òu èng nghiÖm sau ®ã tËp trung ®un vµo ®¸y èng. - NhËn xÐt hiÖn t•îng vµ viÕt ph•¬ng ? Quan s¸t, nhËn xÐt hiÖn t•îng. tr×nh: Chất rắn đen -> đỏ, có khí thoát ? ViÕt ph•¬ng tr×nh ph¶n øng. ra, khí này làm đục nước vôi trong C + CuO -> CO2 + Cu CO2 + Ca(OH)2 -> CaCO3 + H2O 2. ThÝ nghiÖm 2 2. ThÝ nghiÖm 2 NhiÖt ph©n muèi NaHCO 3 NhiÖt ph©n muèi NaHCO3 - Lấy 1 thìa nhỏ NaHCO3 cho vào ống - HS l¾p dông cô như hình vẽ 3.16 nghiệm trang 89, tiến hµnh thÝ nghiÖm theo - Lắp đặt thí nghiệm như hình vẽ 3.16 hướng dẫn trang 89 - NhËn xÐt hiÖn t•îng: - Đun nóng đáy ống nghiệm bằng đèn + Dung dÞch n•íc v«i trong vÈn ®ôc. cồn 2 NaHCO Na CO + CO + ? Quan s¸t, nªu hiÖn t•îng. 3 2 3 2 H2O ? NhËn xÐt. CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O ? ViÕt ph•¬ng tr×nh ph¶n øng 3. ThÝ nghiÖm 3 NhËn biÕt muèi clorua vµ muèi 3. ThÝ nghiÖm 3 cacbonat. NhËn biÕt muèi clorua vµ muèi - GV yªu cÇu c¸c nhãm tr×nh bµy c¸ch cacbonat
9. nhËn biÕt 3 lä ho¸ ch¸t ®ùng s½n 3 chÊt HS : Tr×nh bµy c¸ch nhËn biÕt. r¾n ë d¹ng bét lµ CaCO3, Na2CO3, - §¸nh sè thø tù c¸c lä ®ùng ho¸ chÊt. NaCl. - LÊy mçi lä mét Ýt cho vµo èng - GV gäi ®¹i diÖn nhãm nªu c¸ch nhËn nghiÖm. biÕt. Yªu cÇu HS tiÕn hµnh nhËn biÕt - Cho n•íc lÇn l•ît vµo tõng èng vµ ghi l¹i kÕt qu¶ nghiÖm ®ùng tõng chÊt vµ l¾c. ? Tính chất về tính tan của 3 muối này + NÕu chÊt nµo tan lµ NaCl vµ Na2CO3. NaCl, Na2CO3 -> tan + NÕu chÊt kh«ng tan lµ CaCO3. CaCO3 -> không tan -> nhận ra được - Nhá dd HCl vµo 2 èng nghiÖn chøa 2 - Tiếp tục dùng HCl để nhận biết chÊt tan trong nước + NÕu èng nghiÖm nµo sñi bät khÝ => chÊt r¾n ban ®Çu lµ Na2CO3. Na2CO3 + 2HCl 2 NaCl + CO2 + H2O + Ống nghiÖm kh«ng cã hiÖn t•îng gì lµ NaCl. HOẠT ĐÔNG 3: C«ng viÖc cuèi buæi thùc hµnh - GV : Yªu cÇu HS thu dän dông cô, ho¸ chÊt, dän dÑp vÖ sinh phßng häc. - GV : Yªu cÇu HS viÕt t•êng tr×nh theo mÉu. Ngµy th¸ng .. n¨m Hä vµ tªn : Líp : Tªn bµi : . Tªn thÝ nghiÖm HiÖn t•îng quan Gi¶i thÝch ViÕt PTHH s¸t 1) .. 2) .. 3) .. 3. Dặn dò: ChuÈn bÞ bµi míi (kh¸i niÖm vÒ hîp chÊt h÷u c¬ vµ ho¸ häc hữu c¬) ----------------