Kế hoạch bài dạy Giáo dục công dân 7 - Bài 2: Bảo tồn di sản văn hóa - Năm học 2022-2023 - Nguyễn Quỳnh Chi

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Giáo dục công dân 7 - Bài 2: Bảo tồn di sản văn hóa - Năm học 2022-2023 - Nguyễn Quỳnh Chi

1. Ngày soạn: 25/09/2022 BÀI 2. BẢO TỒN DI SẢN VĂN HOÁ (3 tiết) I. MỤC TIÊU: Về kiến thức - Nêu được khái niệm di sản văn hoá và một số loại đi sản văn hoá của Việt Nam - Giải thích được ý nghĩa của đi sản văn hoá đối với con người và xã hội. - Nêu được quy định cơ bản của pháp luật về quyẻn và nghĩa vụ của tô chức, cá nhân đối với việc bảo vệ di sản văn hoá - Nêu được trách nhiệm của HS trong việc bản tôn di sản văn hoá. - Nêu được các hành vi vi phạm pháp luật vẻ bảo tỏn di sản văn hoá vả cách đâu tranh, ngăn chặn các hành vi đó. Về năng lực Ngoài những năng lực chung, HS cỏ năng lực điều chỉnh hảnh vi, phát triển bản thân, thực hiện được một số việc cân làm phù hợp với lứa tuổi để góp phần bảo vệ di sản văn hoá. Về phảm chất Có phẩm chất yêu nước, trách nhiệm, thể hiện qua việc biết bảo tôn đi sản văn hoá; phê phán, đầu tranh với những hành vi vi phạm pháp luật vẻ bảo tôn di sản văn hoá II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU - SGK, SGV, Bài tập GDCD 7; - Tranh ảnh, truyện, thơ, ca dao, tục ngữ, thành ngữ, trò chơi, những ví dụ thực tế, gắn với chủ đề bảo tôn đi sản văn hoá; - Đồ dùng đơn giản để sắm vai; - Máy tính, tivi, bải giảng powerpoint.... (nêu có điều kiện), III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định: 2. Kiểm tra bài cũ: Truyền thống quê hương là gì? Hãy nêu một số truyền thống quê hương em Em sẽ làm gì để phát huy truyền thống quê hương? 3. Bài mới: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG. a) Mục tiêu: Khơi gợi. dẫn dắt, tạo hứng thú cho HS vảo bài học vả giúp HS có hiểu biết ban đầu về bải học mới. b) Tổ chức thực hiện: GV cỏ thể sử dụng nội dụng phần Mở đầu trong SGK đề dẫn dắt HS vảo bài học mới thông qua việc giúp các em nhận biết được ý nghĩa của việc cần phải bảo vệ vả giữ gìn đi sản văn hoá.
2. c. Sản phẩm: HS hứng thú với bài học, trả lời được câu hỏi theo yêu cầu của GV B. HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm di sản văn hoá và một số loại di sản văn hoá của Việt Nam a) Mục tiêu: HS nẻu được khái niệm di sản vẫn hoá và kể được một số loại đi sản văn hoá của Việt Nam. b) Tổ chức thực hiện: - GV hướng dẫn HS tìm hiểu thông tin kết hợp với quan sát các hình ảnh trong SGK để thảo luận nhóm trả lời các cầu hỏi: 1/ Đâu là di sản văn hoá? Đâu không phải là di sản văn hoá? Hãy chỉ ra đâu lả đi sản văn hoá vật thẻ, đâu là di sản văn hoá phi vật thể. 2/ Theo em, di sản văn hoá là gì? c. Sản phẩm: HS đưa ra được câu trả lời phù hợp với câu hỏi GV đưa ra Nội dung: Đọc thông tin sgk, nghe giáo 1: Khái niệm di sản văn hoá và một viên hướng dẫn, học sinh thảo luận, trao số loại di sản văn hoá của Việt Nam đổi - Tổ chức thực hiện: Bức ảnh 1: Hồ Gươm, Hà Nội Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học Đây là di sản văn hóa vật thể của Việt tập Nam. GV tổ chức cho HS thảo luận khái niệm Hồ Hoàn Kiếm, tức hồ Gươm - dấu theo nhóm. tích của một khúc sông Nhị Hà xưa, là a) Trong những bức ảnh trên, hình ảnh nào thắng cảnh nổi tiếng của Thủ đô. là di sản văn hóa? Hình ảnh nào không phải Bức ảnh 2: Cầu Cần Thơ, thành phố là di sản văn hóa? Hình ảnh nào là di sản Cần Thơ văn hóa vật thể? Hình ảnh nào là di sản văn Đây không phải là di sản văn hóa. hóa phi vật thể? Bức ảnh 3: Nhã nhạc cung đình Huế, b) Theo em, di sản văn hóa là gì? Huế c) Kể thêm những di sản văn hóa khác ở Đây là di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam mà em biết? Việt Nam. Nhã nhạc là âm nhạc cung đình thời phong kiến, được trình diễn trong các dịp triều hội, tế lễ hoặc các sự kiện trọng đại Bức ảnh 4: Tháp Chăm, Ninh Thuận Đây không phải là di sản văn hóa. Tháp Chăm ở Ninh Thuận mới chỉ được công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt. Bức ảnh 5: Vịnh Hạ Long, Quảng Ninh Đây là di sản văn hóa vật thể của Việt
3. Nam. Đây là di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam. Không gian văn hóa Cồng Chiêng Tây Nguyên trải rộng trên địa bàn năm tỉnh: Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông và Lâm Đồng. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập + HS tiếp nhận nhiệm vụ, suy nghĩ và trả lời câu hỏi. + GV quan sát HS thực hiện nhiệm vụ Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động Di sản văn hoá là những sản phẩm và thảo luận vật chất, tinh thần có giá trị lịch sử, -Sự thật là gì? Dối trá là gì? văn hoá, khoa học, được lưu truyền từ -Thế nào là tôn trọng sự thật? thế hệ này qua thế hệ khác. Di sản văn + GV gọi HS đứng tại chỗ trả lời câu hỏi. hoá gồm di sản văn hoá vật thể + GV gọi HS khác nhận xét, đánh giá. (Thành nhà Hồ, Thánh địa Mỹ Sơn, Bước 4: Đánh giá kết quả thực Rừng ngập mặn Cần Giờ,..) và di sản hiện nhiệm vụ học tập văn hoá phí vật thể (Tín ngưỡng thờ HS trình bày ý kiến. cúng Hùng Vương, Mộc bàn Triều Lớp nhận xét, bổ xung ý kiến Nguyễn, Nghệ thuật Đờn ca tài từ GV chốt kiến thức Nam Bộ,...). Hoạt động 2: Tìm hiểu ý nghĩa của di sản văn hoá đối với con người và xã hội a) Mục tiêu: HS giải thích được ý nghĩa của di sản vẫn hoá đôi với con người và xã hội b) Tổ chức thực lriện: - Các nhóm học tập thảo luận vẻ hai thông tin trong SGK để trả lời các câu hỏi: + Di sản văn hoá phố cô Hội An có ý nghĩa như thế nào đổi với người dân Quảng Nam và cả nước? + Lễ Tịch điền có ý nghĩa như thế nào đối với người dân Hà Nam và cả nước? c. Sản phẩm: HS đưa ra được câu trả lời phù hợp với câu hỏi GV đưa ra Nội dung: Đọc thông tin sgk, nghe giáo 2: Ý nghĩa của di sản văn hoá đối viên hướng dẫn, học sinh thảo luận, trao với con người và xã hội đổi + Thông tin 1: Đối với Quảng Nam, - Tổ chức thực hiện: phô cô Hội An là nơi lưu giữ nền văn Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học hoá phi vật tập thể đa dạng. và phong phú Quản thể - Các nhóm học tập thảo luận vẻ hai thông di tích kiến trúc khu phố cổ Hội An tin trong SGK để trả lời các câu hỏi: được xem như một “bảo tàng sống” + Di sản văn hoá phố cô Hội An có ý nghĩa vẻ kiến trúc, về lỗi sống đô thị. như thế nảo đổi với người dân Quảng Nam + Thông tin 2: Lễ Tịch điển mang ý và cả nước? nghĩa khuyến nông sâu sắc, đề cao vai + Lễ Tịch điền có ý nghĩa như thế nào đối trò của sản với người dân Hà Nam và cả nước? xuất nông nghiệp, gắn với tên tuổi
4. - GV hướng dẫn các nhóm nghiên cứu từng vua Lê Đại Hành là người khởi thông tin, mời một vài đại điện các nhóm xướng. trả lời câu hỏi. GV cùng, HS tổng hợp ý kiến và kết luận: Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập + HS tiếp nhận nhiệm vụ, suy nghĩ và trả lời câu hỏi. - GV tiếp tục cho HS thảo luận: Em hãy nêu ý nghĩa của di sản văn hoá đối với con người và xã hội. - GV mời một vài H§ chia sẻ suy nghĩ và kết luận: + GV quan sát HS thực hiện nhiệm vụ Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động Bài học: Di sản văn hoá là tài sản dân và thảo luận tộc, thể hiện truyền thông, công sức, + GV gọi HS đứng tại chỗ trả lời câu hỏi. kinh nghiệm sông của dân tộc trong + GV gọi HS khác nhận xét, đánh giá. công cuộc Bước 4: Đánh giá kết quả thực xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bảo vệ hiện nhiệm vụ học tập di sản văn hoá góp phần xây dựng nên HS trình bày ý kiến. văn hoá Lớp nhận xét, bổ xung ý kiến Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc GV chốt kiến thức dân tộc góp phần làm phong phú kho tảng di sản văn hoá thể giới Hoạt động 3: Tìm hiểu một số quy định cơ bản cửa pháp luật về quyền và nghĩa vụ của các tô chức, cá nhân trong việc bảo vệ di sản văn hoá a) Mục điêu: HS nêu được một số quy định cơ bản của pháp luật vẻ quyền và nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân trong việc bảo vệ di sản văn hoá. b) Tổ chức thực hiện: - GV hướng dẫn HS tìm hiểu Điều 14 Luật Di sản văn hoá năm 2001 - sửa đối, bổ sung năm 2009 và trường hợp trong SGK đề trả lời câu hỏi: c. Sản phẩm: HS đưa ra được câu trả lời phù hợp với câu hỏi GV đưa ra Nội dung: Đọc thông tin sgk, nghe giáo viên 3: Một số quy định cơ bản hướng dẫn, học sinh thảo luận, trao đổi của pháp luật về quyền và - Tổ chức thực hiện: nghĩa vụ của các tô chức, Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học cá nhân trong việc bảo vệ tập di sản văn hoá ￿ GV chia lớp thành các nhóm, mỗi nhóm nghiên cứu một trường hợp trong SGK và trả
5. lời các câu hỏi. a) Chính quyền và nhân dân xã V đã - GV hướng dẫn HS tìm hiểu Điều 14 Luật Di luôn tôn trọng và bảo vệ di tích theo sản văn hoá năm 2001 - sửa đối, bổ đúng như quy định của pháp luật. sung năm 2009 và trường hợp trong SGK đề Các hành vi phá hoại, làm ảnh trả lời câu hỏi: hưởng đến ngôi chùa cổ đều được xử 1/ Chính quyền và nhân dân xã V đã thực lí nghiêm ngặt và kịp thời. Ngoài ra hiện các quy định của pháp luật về quyền vả người dân còn bảo vệ, chăm lo, giữ nghĩa vụ của các tô chức, cá nhân trong việc gìn cho ngôi chùa. bảo vệ di sản văn hoả như thế nào? 2/ Hãy nêu quy định cơ bản của pháp luật về quyên vả nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân trong việc bảo tôn di sản văn hoá. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập + HS tiếp nhận nhiệm vụ, suy nghĩ và trả lời câu hỏi: b) Điều 14 Luật Di sản văn hoá... - GV mời đại điện các nhóm trả lời câu hỏi. 1. Sở hữu hợp pháp di sản văn hoá; Các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ 2. Tham quan, nghiên cứu di sản văn sung (nêu cân). Sau đó, GV phân tích và kết hoá; luận 3. Tôn trọng, bảo vệ và phát huy giá + GV quan sát HS thực hiện nhiệm vụ trị di sản văn hoá; Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và 4. Thông báo kip thời địa điểm phát thảo luận hiện di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia, + GV gọi HS đứng tại chỗ trả lời câu hỏi. di tích lịch sử – văn hoá, danh lam + GV gọi HS khác nhận xét, đánh giá. thắng cảnh; giao nộp di vật, cổ vật, Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện bảo vật quốc gia do mình tìm được nhiệm vụ học tập cho cơ quan nhà nước có thẩm HS trình bày ý kiến. quyền nơi gần nhất; Lớp nhận xét, bổ xung ý kiến 5. Ngăn chặn hoặc đề nghị cơ quan GV chốt kiến thức nhà nước có thẩm quyền ngăn chặn, xử lí kịp thời những hành vi phá hoại, chiếm đoạt, sử dụng trái phép di sản văn hoá. Hoạt động 4. Tìm hiểu trách nhiệm của HS trong việc bảo tồn di sản văn hoá a) Mục tiêu: HŠ nêu được một số việc làm góp phần bảo tôn di sản văn hoá phù hợp với lứa tuổi b) Tổ chức thực liện: - GV hướng dẫn các nhóm học tập đọc thông tin, quan sát các bức tranh trong SGK. vả nêu những việc làm góp phần bảo tôn đi sản văn hoá + Thông tin: Giới thiệu làn điệu dân ca quê hương (điệu ví, giặm) với mọi người c. Sản phẩm: HS đưa ra được câu trả lời phù hợp với câu hỏi GV đưa ra Nội dung: Đọc thông tin sgk, nghe giáo 4. Trách nhiệm của HS trong việc bảo viên hướng dẫn, học sinh thảo luận, trao đổi tồn di sản văn hoá - Tổ chức thực hiện: a) Trường hợp: Hồng đã góp phần bảo Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tồn di sản dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh
6. tập bằng cách biểu diễn điệu dân ca Ví, - GV tổ chức trò chơi “Tiếp sức” kẻ vẻ Giặm Nghệ Tĩnh trong các ngày lễ những việc HS cần lảm để góp phần vào của trường và từ chối lời đề nghị biểu việc diễn các bài hát hiện đại của bạn cùng bảo tồn và phát triển di sản văn hoá ở Việt lớp. Nam. Sau khi chơi, GV phân tích, lấy ví đụ minh hoạ cho mỗi việc làm đủng góp phản Bức tranh 1: Bạn nhỏ đã góp phần bảo bảo tồn vả phát triển di sản văn hoá. tồn di sản văn hóa bằng cách giới thiệu di sản văn hóa của địa phương mình cho những người đến tham a) Em hãy nêu những việc làm góp phần bảo quan. tồn di sản văn hóa trong trường hợp và các Bức tranh 2: Các bạn nhỏ đã góp phần bức tranh trên. bảo tồn di sản văn hóa bằng cách thông báo cho chú công an về hành vi vẽ bậy lên bức tường ở đình làng của một số thanh niên để chú công an kịp thời xử lí được những hành vi phá hoại di sản văn hóa. Bức tranh 3: Bạn nhỏ đã góp phần bảo b) Theo em, học sinh cần làm gì để góp tồn di sản văn hóa bằng cách vẽ phần giữ gìn, bảo vệ và phát triển di sản văn những bức tranh về hồ Gươm và giới hóa ở Việt Nam? thiệu với những vị du khách nước Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập ngoài về di sản văn hóa của đất nước + HS tiếp nhận nhiệm vụ, suy nghĩ và trả lời mình. câu hỏi. Bức tranh 4: Mọi người dân từ trẻ nhỏ + GV quan sát HS thực hiện nhiệm vụ đến người lớn đều góp phần bảo tồn Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và di sản văn hóa bằng cách thường thảo luận xuyên quét dọn, vệ sinh khu di tích để + GV gọi HS đứng tại chỗ trả lời câu hỏi. giữ khu di tích luôn luôn sạch sẽ. + GV gọi HS khác nhận xét, đánh giá. b) Những việc học sinh có thể làm để góp phần bảo tồn di sản văn hóa:Thường xuyên dọn dẹp vệ sinh, Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện giữ gìn sạch sẽ các di sản văn hóa ở nhiệm vụ học tập địa phương mình.Đi tham quan, tìm HS trình bày ý kiến. hiểu các di tích lịch sử, di sản văn Lớp nhận xét, bổ xung ý kiến hóa. GV chốt kiến thức Không vứt rác bừa bãi. Tố giác kẻ gian ăn cắp các cổ vật, di vật. Lên án các hành vi cố ý phá hoại, làm ảnh hưởng đến di sản văn hóa. Tham gia các lễ hội truyền thống.
7. C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu : Học sinh củng cố lại kiến thức. b. Nội dung : HS sử dụng SGK và vận dụng kiến thức đã học để trả lời câu hỏi. c. Sản phẩm : HS làm các bài tập d. Tổ chức thực hiện: - GV yêu cầu HS thảo luận nhóm, mỗi nhóm 1.Em đồng tình hay không đồng tình thảo luận một ý kiến trong SGK. với ý kiến nào dưới đây? Vì sao? - GV mời đại điện các nhóm lên trình bày + Đồng tình với ý kiến b và đ vì kết quả, các nhóm khác quan sát, nhận xét, b) Phải giữ gìn và bảo tồn tắt cả các đặt câu hỏi (nếu có) đi sản văn hoá vật thể và di sản văn Lớp nhận xét, bổ xung ý kiến. hoả phi vật thể bởi các di sản đó đều là tải sản của quốc gia, có ý nghĩa cả vẻ mặt tinh thân và vật chát đ) Việc giữ gin, bảo tôn các di sản văn hoá góp phần phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, đặc biệt trong thời đại toàn cầu hoá, hội nhập quốc tế + Không đồng tình với ý kiến a, e và e vì a) Không chỉ những danh lam, thắng cảnh nỗi tiếng của đất nước được UNESCO công nhận mới được gọi là đi sản văn hoá mà ngoài ra còn có những di tích lịch sử, văn hoá, khoa học,... được lưu truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác. e) Bảo vệ đi sản văn hoá là trách nhiệm và nghĩa vụ của tất cả mọi công dân chứ không của riêng ai e) Không chỉ bảo vệ di tích lịch sử - văn hoá đã được Nhà nước xếp hạng mà chúng, ta cần phải bảo vệ tất cả các di sản văn hoá bởi đó chính là những sản phẩm vật chất, tỉnh thân có giá trị lịch sử, văn hoá của dân tộc Việt Nam. - GV hướng dẫn H§ thảo luận nhóm để đưa 2. Nhận xét hành vi ra nhận xét vẻ hành động của các nhân a) H chưa biết giữ gìn, bảo tồn di sản vật ở các trường hợp trong SGK. văn hoá vì có việc làm không đúng
8. - GV mời đại điện các nhóm lên trình bảy khi tham quan các di tích lịch sử: kết quả; Các nhóm khác quan sát, nhận xét, khắc tên lên tượng đài, bức tượng, đặt câu hỏi (nêu có). Sau đó, GV hỏi các thân cây,... nhóm có đồng tình với ý kiến của nhóm bạn b) T đã biết giữ gìn, bảo tôn di sản không; đánh giá, khen ngợi hoặc chỉnh sửa văn hoá vì bạn đã nhắc nhở các bạn các ý kiến và kết luận: cùng xóm không chăn thả gia súc - GV khuyên HS nên học tập bạn T, bạn M trong khu di tích lịch sử và bạn N; không nên làm theo bạn H để e) M đã biết phát triển, bảo tồn di góp phản giữ gìn, bảo tổn di sản văn hoá của sản văn hoá vì bạn đã rủ các bạn tới Việt Nam. nhà bác K học hát chèo - một di sản văn hoá phi vật thẻ đ) N đã có việc làm đúng với trách nhiệm của người HS trong việc giữ gìn, bảo tồn, phát triển di sản văn hoá Việt Nam. Bạn đã tích cực học ngoại ngữ để có thể giới thiệu về di sản đó tới du khách nước ngoài. 3. Xử lí tình huống - GV chia lớp thảnh các nhóm, mỗi nhóm + Tình huống 1: Khuyên bạn H cùng sắm vai xử lí một tình huồng mình đi báo công an hoặc có thể báo - HS đọc tình huồng, lời thoại, phân vai, thể người lớn hiện cách xử lí tỉnh huống. trong thôn xóm biết để ngăn chặn, - Các HS khác quan sát, nhận xét cách xử li xử lí việc làm sai trái của mấy thanh tình huống của từng nhóm, đề xuất cách niên lấy trộm cổ vật xửtrong lí khác ngôi (nêuchùa, có) vì việc làm của các thanh niên trong tình huống nảy - GV nhận xét, khenlà vi phạmngợi cácLuật nhóm có cách xử lí đúng. Di sản văn hoá. + Tình huống 2: Khuyên các bạn chấm dứt những việc làm không đúng khi tham quan ngôi chùa. Việc tự động gõ chuông và sở tay lên các bức tượng Phật thể hiện sự thiếu nghiêm túc ở nơi linh thiêng, D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG a. Mục tiêu : Học sinh được củng cố lại kiến thức thông qua bài tập ứng dụng. b. Nội dung : HS sử dụng SGK và vận dụng kiến thức đã học để trả lời câu hỏi. c. Sản phẩm : HS làm các bài tập d. Tổ chức thực hiện: Nội dung: Đọc thông tin sgk, nghe giáo viên 1. Em hãy cùng các bạn trong hướng dẫn, học sinh thảo luận, trao đổi. nhóm tìm hiểu, sưu tầm tranh ảnh - GV hưởng dẫn HS thực hiện hoạt động này theo nhỏm - Ở tiết học sau, tổ chức trưng bảy báo tường ở lớp học. GV mời đại điện các nhóm
9. thuyết trình về ý nghĩa của các di sản văn hoá đó. Các HS khác nhận xét, góp ý. GV nhận xét và chốt lại vẫn đề. 2. Em hãy lập và thực hiện kế hoạch bảo vệ một đi sản ở địa phương em theo bảng Tên di sản: Biện pháp bảo vệ: Không vứt rác bừa bãi khi tham quan vịnh Giới thiệu về di sản văn hóa tới với mọi người Học tốt môn Tiếng Anh để có thể viết những bài viết về di sản văn hóa ở địa phương bằng Tiếng Anh cho người nước ngoài đọc